فاطمه شوشتری| شهرآرانیوز؛ مسجدی که در دهه ۶۰ و روزهای جنگ از محفلهای مهم فکری جوانان و یکی از مراکز ساماندهی آنها برای اعزام به میدان نبرد بود، برای اینکه دوباره جوانترها آن را خانه دوم خودشان بدانند، قرائتخانه راه انداخته است. این قرائتخانه فقط با ۵۰ متر مساحت، هرروز نیمکتهایش پر از جوانهایی است که درسخواندن در مسجد را به دیگر کتابخانههای عمومی ترجیح دادهاند.
این موفقیت که حاصل مسجدداری درست و اسلامی است، از ۱۴ سال پیش با مدیریت حجتالاسلام احمدعلی لاریجانی اداره میشود؛ کسیکه با جوانهای صف نماز مسجد رفاقت دارد. او با همین قرائتخانه کوچک و جذب دانشآموزان کنکوری به مسجد، هم به تحصیلشان کمک کرده و هم انس آنها را با مسجد و برنامههای معنویاش عمیقتر کرده است. این انس و اتصال به حدی قرص و محکم شده است که مسجد خادم ندارد و همهکاره آن همین دانشآموزان محصل هستند و حتی بعد از دانشجوشدن هم ارتباطشان با مسجد قطع نمیشود.
حالا افتخار مسجد «حاج آخوند» دانشجو شدن بیش از ۱۰۰۰دانشآموز است و به گفته حجتالاسلام لاریجانی، با درسخواندن در این مکان و کسب رتبههای خوب دانشگاهی، به رسم روزهای حضور در مسجد، نمازخانه دانشگاهها را هم فعال نگه داشتهاند. در نگاهی به این مسجدداری موفق، در این شماره پای گفتگو با امامجماعت مسجد «حاج آخوند» و چندتن از دانشجوهای نخبهاش نشستیم.
قصه مسجد حاجآخوند بیشاز ۴۵ سال است که به قرائتخانهاش گره خوردهاست؛ قرائتخانهای ۵۰ متری که روزگاری خانه خادم مسجد بود و جوانان انقلابی آن را چندسال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به کتابخانهای کوچک برای دورهمیهایشان تبدیل کردند.
آنطور که حجتالاسلام لاریجانی میگوید، کاظم هاشمیفر، حمزه روحبخش، عرفانپور و آیینهچیان از جوانهای همان سالها بودند که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کتابخانه را سرپا نگه داشتند. البته گویا آن روزها کتابخانه بهصورتی بود که همه میتوانستند کتاب امانت بگیرند، اما از سالهای پایانی دهه ۷۰ آن اتاق قدیمی ساماندهی شد و به کنکوریها اختصاص پیدا کرد.
لاریجانی میگوید: حدود ۳۰ سال است که این قرائتخانه در اختیار پسرهای پیشدانشگاهی و کنکوریها قرار میگیرد. افرادی که ابتدا طی تفاهمنامه با مدرسههای اطراف جذب این کتابخانه میشدند، اما خداراشکر اکنون با شناختهشدن مسجد و قرائتخانه آن و از همه مهمتر شمار زیاد قبولیهای دانشگاهی آن با رتبههای خوب، مراجعات خودجوش شده است.
قرائتخانه مسجد «حاج آخوند» پیش از همهگیری کرونا که صندلیها فشردهتر بود و میزها چسبیده به هم، تا ۶۰ دانشآموز ظرفیت داشت. در سالهایی هم به پیشنهاد امامجماعت مسجد بخشی از شبستان اصلی را هم شامل میشد؛ سالهایی که تا ۹۵ کنکوری در آن حضور داشتند.
حجتالاسلام لاریجانی با تأکید بر اینکه همه این محصلان قبل از پذیرش در قرائتخانه گزینش میشوند، توضیح میدهد: مسجد مقرراتی دارد که باید دانشآموزان رعایت کنند. یکی از مهمترین آنها حضورشان در نمازجماعتهاست. زیرا معتقدیم این اتصال معنوی کمکشان میکند. البته این دانشآموزان آنقدر با مسجد انس میگیرند که حتی در مراسمهای مذهبی مانند جشن و شهادت ائمهاطهار (ع) و جزءخوانی رمضان هم شرکت میکنند.
او معتقد است این مسجد با این رویکرد نهفقط راه جوانان را به مسجد و برنامههایش باز کرده است، بلکه دانشآموز نمازخوان آن وقتی وارد دانشگاه میشود، راهش را گم نمیکند و از همه مهمتر باوجود آنها نمازخانه دانشگاهها هم پررونق میماند.
از مزیتهای اصلی قرائتخانه مسجد «حاج آخوند» این است که خود اعضا گردانندگان اصلی آن هستند.
لاریجانی با این توضیح از نبود خادم در این مسجد میگوید و میافزاید: نهفقط مدیریت کتابخانه با خود دانشآموزان است، بلکه آماده کردن چای و نظافت سالن مطالعه، آشپزخانه، گاهی اوقات شبستان مسجد و حتی سرویسهای بهداشتی با خود آنهاست.
امسال هم ۲۵ دانشآموز گزینش شدهاند که هرروز از ساعت ۶ تا ۲۱ در قرائتخانه برای مطالعه حضور دارند. این دانشآموزان از نقاط مختلف شهر ازجمله طلاب، احمدآباد، کوهسنگی، طبرسی و... هستند.
آنطور که او میگوید، با همین روش این دانشآموزان که هفدههجدهسال بیشتر ندارند و کلیددار مسجد هم هستند، مسئولیتپذیر میشوند.
حجتالاسلام لاریجانی اضافه میکند: صفهای نمازجماعت این مسجد بیشتر از سهچهار سالمند ندارد و دیگرنمازگزارها جوان هستند و تعدادی از آنها در برگزاری مراسمهای فرهنگی و مذهبی هم کمکحالمان هستند.
بزرگترین مشکل این مسجد فضای کوچک قرائتخانه است. این فضا فقط حدود ۳۰ نفر گنجایش دارد؛ حال آنکه تعداد متقاضیها بیشاز ۱۰۰ دانشآموز است.
آقای لاریجانی با اشاره به این آمارها میگوید: این مسجد از هیچ نهادی بودجه نمیگیرد و یاریگری ندارد و در همه این سالها دستتنها سعی کرده است تا روی دیگری از مسجدداری را با تمرکز روی جذب جوانان نشان دهد که خداراشکر بدون هیچ ادعایی تا الان بهترین بازده را داشتهاست. او ادامه میدهد: در سالهای گذشته بین ۳۰ تا ۹۰ دانشآموز هر سال از این قرائتخانه وارد دانشگاه شدهاند و جای بسی خوشحالی دارد که هنوز این ارتباط برقرار است. بهعنوان نمونه پارسال در طرح غربالگری محله پایینخیابان که نیاز به پزشک و پرستار داشتیم، تعدادی از اعضای سالهای قبل مسجد که الان دیگر پزشک هستند، به کمکمان آمدند.
حجتالاسلام لاریجانی فقط امامجماعت مسجد «حاج آخوند» نیست. او رفیق و دوست نوجوانان پسر است. خودش میگوید در این ۱۴ سال حضور در مسجد هیچ مشکلی بین او و نوجوانان و جوانان نبوده است و همه اعضا میتوانند هرساعت از شبانهروز با او تماس بگیرند. همچنین هرروز یکبار به بچهها سر میزند و نیازها و مشکلاتشان را بررسی میکند. او میگوید: این ظرفیت مسجد «حاج آخوند» تاکنون دیده نشده است. به همین دلیل کسی حاضر نیست قدمی برای توسعه آن بردارد. ۸ سال پیش، در نامهای از شهردار وقت منطقه ثامن درخواست کردم تا زمین بایر پشت مسجد که در مالکیت شهرداری و شرکت عمران و مسکنسازان ثامن است، به مسجد هدیه شود تا از همین راه بتوانیم این مسجد و قرائتخانهاش را که نتایج درخشانی داشته است، توسعه دهیم و بتوانیم بیشاز ۱۵۰ جوان جذب کنیم.
شاید باورتان نشود که تاکنون در دهها نشست به همین منظور شرکت کردهام و در آخرین نشست هم مقررشد شهرداری این زمین را به ما بدهد، اما تاکنون خبری نشده است و باوجود موافقتها، کسی جواب ما را نمیدهد. او از معاونت فرهنگیواجتماعی شهرداری منطقه ثامن که در سالهای گذشته قرائتخانه را به قفسه تجهیز کرده و کتاب نیز هدیه داده است، تشکر میکند و درخواست تعویض ۳۵ صندلی را هم از این معاونت دارد: بیشتر این صندلیها یکبار تعمیر شدهاند و بهدلیل استفاده مداوم، باید تعویض شوند.
کسی از قصه زندگی حاج آخوند که نامش روی مسجدی در پایینخیابان (وحدت ۳/۱) نشسته است، خبر ندارد. آنطور که حجتالاسلام لاریجانی درباره این مسجد کوچک تعریفمیکند، گویا تاریخ ساخت آن به بیشاز ۱۰۰ سال پیش برمیگردد و در گذشته خانهای حیاطدار با حوض و درخت توت قطوری بوده که با همت اهالی حیاط و آبانبار آن خراب و به بنای اصلی اضافه شده است، اما با وجود این، همچنان کوچک است. براساس گزارشهای او، در پرونده پایگاه بسیج شهیدمدنی این مسجد که این روزها ۹۰ عضو فعال دارد، نام ۵۴ شهید و ۳۰ جانباز ثبت است.
سیدعلیاصغر موسوی متولد سال ۱۳۸۱ است. او از بولوار دوم طبرسی برای درسخواندن به این مسجد میآمد و در کنکور امسال با کسب رتبه ۱۰۳۴ در رشته فیزیوتراپی دانشگاه علومپزشکی مشهد قبول شدهاست. موسوی که آوازه این کتابخانه و فضای سالم رقابتی آن را از سالآخریهای مدرسه امامحسین (ع) شنیده بود، میگوید: قرائتخانه مسجد حاج آخوند متقاضی زیاد دارد و، چون ظرفیتش محدود است، یک هفته بعد از کنکور پر میشود.
از آنجا که همه دانشآموزان هدف مشترک قبولی در بهترین دانشگاه و بهترین رشته را دارند، فضای رقابتی آن کمک میکند تا خوب پیشرفت کنیم. در این کتابخانه بچهها کمکحال هم هستند و اگر کتابی نیاز باشد، باهم هزینه میکنند و میخرند. حتی باهم نهار میخورند و روی دیگری از زندگی را تجربه میکنند. از طرف دیگر پایههای دینی هم تقویت میشود و این موضوع باعث آرامش بیشتر و تمرکز بهتر میشود.
امیر پرویزی از قبولشدههای کنکور ۱۴۰۰ است که با کسب رتبه ۶۵۱ در رشته دندانپزشکی سمنان پذیرفته شدهاست. او متولد سال ۱۳۸۱ است و یکسال از وقتش را در قرائتخانه این مسجد برای درسخواندن گذراندهاست. او درباره فضای معنوی و سالم آن میگوید: در روزهای کرونایی واقعا درسخواندن در خانه سخت بود. از طرف دیگر کتابخانههای خصوصی که این روزها زیاد شدهاند، محیط رقابتی خوبی ندارند که بشود با کمترین هزینه در آن درس بخوانی و نیازهای کنکوریات برطرف شود.
من با پرداخت ۳۵۰ هزار تومان برای یکسال، مطالعه در این فضا را شروع کردم و اکنون بااطمینان میگویم که نهفقط فضای معنوی آن روی موفقیت تحصیلیام مؤثر بود، بلکه از نظر اخلاقی هم خیلی رشد کردم. یک دانشآموز نزدیک ۱۴ ساعت از روزش را در چنین فضایی به سر میبرد و نمازهای ظهر و عصر و مغرب و عشا را به جماعت میخواند. این موضوعها در کنار حضور در مراسمهای مذهبی باعث میشود تا این معنویت در رسیدن به هدفش کمک کند.